Waar er ooit gerekend was op een flinke opbrengst, zal die nu naar verwachting aanzienlijk lager uitvallen. Hoe dan ook wordt er een veel kleinere oppervlakte door de gemeente uitgegeven. Op andere delen zal niet zonder meer gebouwd kunnen worden. "Een halfbakken oplossing" volgens GroenLinks Krimpen, dat aangeeft elke beschikking op basis van deze plannen vernietigd te zullen krijgen.

Waarschuwingen genegeerd
GroenLinks wijst er al lang op, dat de damwand rond het gifterrein ongeschikt is voor de oorspronkelijke bestemming. Dit wordt nu erkend: het terrein en de damwand kunnen langs de waterkant slechts beperkt belast worden. Daarom wordt er gekozen voor een brede groenstrook daar waar er eerder een kade voor bedrijven zou zijn. De partij wist al eerder aan te tonen, dat diverse aannemers in het aanbestedingsproces gewezen hadden op instabiliteit en grote beperkingen van de huidige damwand. Aannemer Dura Vermeer meende de wand wel - zoals gevraagd - te kunnen versterken en geschikt te kunnen maken voor de plannen. Het oorspronkelijke ontwerp voldeed echter niet. Bij nieuwe ontwerpen wezen externe deskundigen op "gebruiksbeperkingen" en dat er gewerkt was met wel erg optimistische uitgangspunten.

Arjan de Bruin van GroenLinks Krimpen spreekt van "een giftige mix van naïviteit en politieke onkunde" in dit dossier: "Telkens weten wij weer aan te tonen, dat cruciale onderdelen van de plannen niet kloppen. Steeds is de eerste reactie geweest, dat wij er naast zouden zitten. Dat zou dan aangetoond moeten worden met weer nieuwe onderzoeken en rapporten. Op die manier zijn er miljoenen verspild door vertragingskosten. De uitkomst was telkens, dat onze punten juist waren wat vervolgens weer nieuwe vertraging tot gevolg had." 

Partijgenoot Wouter van Blanken wijst daarnaast ook op toezicht door omgevingsdienst DCMR waar achtereenvolgende wethouders zich op beriepen: "Dat bleek na onderzoek en aandringen uiteindelijk niet bestaan te hebben." DCMR moest in augustus inderdaad toegeven tekort te zijn geschoten en zegde een verbeterprogramma toe.

Lekkage damwand
Een terugkerende zorg van omwonenden is de staat van de huidige damwand. Veel Krimpenaren hebben hier in de loop van de tijd een (veelal groene) "smurrie" uit zien komen. Dit is in december 2020 in een onder verantwoordelijkheid van wethouder Wubbo Tempel (CDA) georganiseerde avond nog afgedaan als "spookverhalen". De lekkage zou alleen kunnen ontstaan als het waterpeil binnen de damwanden een maximum zou overschrijden. Door beheersmaatregelen zou dit echter sinds begin jaren 90 niet meer kunnen. GroenLinks wees er vervolgens op, dat in het recente verleden jarenlang gedurende aanzienlijke periodes het maximumwaterpeil wel degelijk overschreden werd. Dat hier niets aan gedaan werd, was weer het gevolg van falend toezicht.

De nieuwste rapporten zijn vooral weer herbeoordelingen van eerdere berekeningen en betreffen de constructie als geheel. Anders dan de indruk die gewekt wordt, zeggen deze rapporten niets over eventuele lekkages of over niet zichtbare delen van de wanden.

Groot deel vervuiling blijft achter
Al langer werden er vragen gesteld over in welke mate de Sliksloot-zijde van het EMK-terrein eigenlijk gebruikt zou kunnen worden voor de beoogde toepassingen. Nadat de scheepsbouwer waarop men hoopte bij de verdere ontwikkeling afhaakte, werd eens te meer duidelijk dat de Sliksloot eigenlijk ongeschikt was. Ook hierbij was er dus een verkeerde inschatting gemaakt. Het gevolg was wel dat de gemeente geen interesse meer had in een strook grond die men toch niet meer zou kunnen verkopen.

Nadat bleek dat een brede strook achter de damwand niet uitgeefbaar zou zijn, zal de gemeente weinig druk hebben uitgeoefend om deze toch gereinigd te krijgen. Op zijn beurt voelde het Rijk zich daardoor niet gemotiveerd om dit lastigste deel van de sanering uit te voeren. Hierdoor blijft in de nieuwste plannen een groot deel van de ernstigste vervuiling meteen achter de damwand achter en wordt deze afgedekt door klei met daarop een groenstrook.

Net als GroenLinks spraken omwonenden hier vorig jaar al hun grote zorgen over uit. Arjan de Bruin: "Het is duidelijk dat hier economische afwegingen belangrijker worden gevonden dan ecologische. Dit is de enige kans om het nu zo goed mogelijk te doen en Krimpen niet af te schepen met een halfbakken oplossing."

Illegale uitname en opslag AVI-slakken
AVI-slakken zijn een restproduct van de afvalverbranding. Destijds werd er met huisvuil ook gewoon chemisch afval verbrand. De slakken zijn mede daardoor ook vervuild met onder meer zware metalen en PFAS. Dit restproduct is ook bekend als "bodemas" of "IBC-bouwstof". De toepassingsmogelijkheden hiervan zijn recent aanzienlijk beperkt. Omdat dit materiaal in water uitloogt, had het ruim boven de hoogste grondwaterstand toegepast moeten worden en goed geïsoleerd moeten zijn. Dat is in het EMK-gifterrein nooit gelukt nadat daar destijds 75.000 tot 90.000 kubieke meter als ophoogmateriaal is gebruikt.

In de oorspronkelijk plannen was er sprake van het bouwen op deze slakkenlagen. GroenLinks wees erop, dat dit niet toegestaan zou zijn. Hierop werd de Landsadvocaat om een advies gevraagd. Deze deed anders dan nu naar buiten gebracht wordt geen "aanbevelingen over het herschikken van de AVI-slakken", maar kwam met een twijfelachtig advies over hoe diverse wetten omzeild zouden kunnen worden.

Eind 2021 trok daarop aannemer Dura Vermeer opnieuw ook een "bouwrijp" deel van het terrein open en begon op grote schaal de AVI-slakken uit de grond te halen. Op vragen van GroenLinks over binnen welk wettelijk kader dit gebeurde, is nooit een bevredigend antwoord gekomen en volgens de partij "zo illegaal als wat". Binnen de oorspronkelijke beschikking mochten de slakken tijdelijk uitgenomen worden om bij de onderliggende vervuilde grond te kunnen komen. De sanering lag eind 2021 echter al ruim anderhalf jaar stil.

Binnen het kader van een lopende sanering mochten de slakken wel tijdelijk bovengronds opgeslagen worden, maar anno 2022 liggen daar inmiddels al langdurig enorme bergen die uitgenomen zijn buiten de sanering om. In de woorden van Wouter van Blanken en Arjan de Bruin was het de bedoeling om die "onder de bebouwing weg te schoffelen", maar daar is men blijkbaar toch vanaf gestapt nu er duidelijk gewezen is op het juridische risico. Waar ze nu in de nieuwe plannen zouden moeten blijven, is onduidelijk. Wel geeft de gemeente aan, dat er straks op een deel van het terrein "niet zonder meer" gebouwd zal kunnen worden. Het lijkt zeer de vraag of ze terug de grond in mogen en afvoer is vanwege PFAS momenteel ook verboden.

Grote zorgen omgeving over daadwerkelijke sanering
Tot op heden is er nog geen kubieke meter grond gereinigd. Wouter van Blanken kan zich goed voorstellen dat omwonenden in Krimpen en Capelle zich hierover grote zorgen maken: "Inmiddels heeft GroenLinks aangetoond, dat de oorspronkelijke plannen op belangrijke punten niet klopten. Hoe kunnen we er met elkaar dan nog op vertrouwen, dat dit potentieel levensgevaarlijke deel ineens wel piekfijn in orde is?" 

Door aandringen van omwonenden zou de afgraving in een speciale tent plaats moeten vinden. Dit bleek echter zo dicht aan de waterkant ook weer lastig te zijn. Volgens GroenLinks is er steeds meer ingeleverd op de oorspronkelijke voornemens. Arjan de Bruin: "Het is een aanfluiting. Er komt geen maritieme maakindustrie op wat een 'unieke locatie' zou zijn voor watergebonden bedrijven. Het terrein kan niet volledig bebouwd worden. Er wordt ronduit gerommeld met de slakken. Er staat een lekke damwand omheen. De ergste vervuiling wordt weggemoffeld onder een groenstrook. Omwonenden hebben zich jarenlang belangeloos ingezet voor een optimale sanering en de uitkomst is deze armzalige aanpak. Geen wonder dat burgers hun vertrouwen in de overheid verliezen. GroenLinks zal lokaal, in Provinciale Staten en in de Tweede Kamer door blijven strijden voor een betere oplossing."

Strijdvaardige Lijsttrekkers
Eerder hebben de beide duo-lijsttrekkers het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat al tweemaal voor de rechter gedaagd en gewonnen. Nog steeds lopen er dwangsommen. Beide heren geven aan ervan overtuigd zijn elke beschikking gebaseerd op deze plannen vernietigd te kunnen krijgen.